Khi mạng xã hội không chỉ là nơi “thả tim” mà còn là “bằng chứng” chống lại bạn…
Ngày 9/4/2025, chính phủ Mỹ chính thức tuyên bố sẽ tiến hành sàng lọc hoạt động trên mạng xã hội của người nhập cư và người xin visa, nhằm phát hiện “hành vi bài Do Thái” – một bước đi gây tranh cãi dữ dội giữa bối cảnh căng thẳng Israel – Palestine chưa hề hạ nhiệt.
Đây là động thái mới nhất của chính quyền Tổng thống Donald Trump, người vốn nổi tiếng với những chính sách nhập cư cứng rắn và lập trường thân Israel mạnh mẽ. Nhưng lần này, vấn đề lại vượt xa chính trị – nó chạm đến quyền tự do biểu đạt, quyền riêng tư cá nhân và nguy cơ phân biệt đối xử.
Mạng xã hội – nơi “vui thôi, đừng vui quá”
Theo thông báo từ Cơ quan Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS), chính sách mới sẽ cho phép từ chối hồ sơ xin định cư hoặc visa nếu phát hiện cá nhân có “hoạt động bài Do Thái” trên mạng xã hội hoặc từng đe dọa, quấy rối người Do Thái.
Những đối tượng bị ảnh hưởng bao gồm:
Người đang xin thẻ xanh
Du học sinh quốc tế
Những cá nhân có liên quan đến tổ chức giáo dục bị cáo buộc “liên quan đến hoạt động bài Do Thái”
Thông điệp được phát đi: “Không có chỗ cho những kẻ đồng cảm với khủng bố ở nước Mỹ.”
Tuy nhiên, ngay lập tức, hàng loạt tổ chức bảo vệ nhân quyền và tự do ngôn luận đã lên tiếng phản đối, trong đó có cả các nhóm Do Thái tiến bộ.
Quyền tự do biểu đạt – đang bị đánh đổi?
Tổ chức FIRE (Foundation for Individual Rights and Expression) cảnh báo rằng: “Chính quyền đang hợp pháp hóa kiểm duyệt.” Họ cho rằng việc giám sát mạng xã hội và từ chối visa dựa trên phát ngôn cá nhân là một tiền lệ nguy hiểm, khiến người nhập cư bị đối xử như những kẻ tình nghi chỉ vì họ bày tỏ chính kiến.
Một số người biểu tình, bao gồm cả các nhóm Do Thái cấp tiến, nói rõ rằng chỉ trích hành động của chính phủ Israel không đồng nghĩa với bài Do Thái – nhưng chính quyền lại đang đánh đồng tất cả thành một khối, dễ dãi gán nhãn những ai ủng hộ người Palestine là “cực đoan” hoặc “thân khủng bố”.
Căng thẳng Israel – Gaza: Mỗi phát ngôn có thể là con dao hai lưỡi
Sau sự kiện Hamas tấn công Israel vào tháng 10/2023, chiến dịch quân sự của Israel ở Gaza đã khiến hàng ngàn người thiệt mạng, đẩy nhiều trường đại học Mỹ vào làn sóng biểu tình pro-Palestine. Kể từ đó, chính quyền Trump đã có hàng loạt hành động cứng rắn:
Thu hồi nhiều thị thực du học sinh
Đe dọa cắt viện trợ các trường đại học cho phép biểu tình
Truy quét các tổ chức có liên quan đến hoạt động phản đối Israel
Nhưng chính những biện pháp này lại khiến các tổ chức nhân quyền lo ngại: Chống bài Do Thái không thể đồng nghĩa với bịt miệng những ai dám lên tiếng cho người Palestine.
Một tương lai u ám cho người nhập cư?
Chính sách mới mở ra nhiều câu hỏi:
Ranh giới giữa “tự do ngôn luận” và “tư tưởng cực đoan” là ở đâu?
Mạng xã hội sẽ là công cụ xét duyệt, hay là chiếc còng vô hình trói buộc tiếng nói cá nhân?
Liệu chính sách này có bị lạm dụng để loại bỏ những cá nhân “không cùng quan điểm” với chính quyền?
Dù chính quyền khẳng định mục tiêu là chống lại chủ nghĩa cực đoan, nhưng với cách triển khai hiện tại, đây rất có thể là bước lùi với hình ảnh một nước Mỹ tự do, cởi mở và khoan dung như lâu nay vẫn được ca ngợi.
Thế giới – 6am.vn
