Trong khi cả thế giới đang bận rộn với những diễn biến của cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, thì ở các khu phố Chinatown trên đất Mỹ, các tiểu thương lại đang đối mặt với một “cuộc chiến” thực sự – cuộc chiến sinh tồn. Bởi vì đối với họ, việc tăng thuế không chỉ là những con số khô khan trên giấy tờ, mà là gánh nặng dồn nén lên từng gói mì, từng hộp bánh, từng món đồ trang sức nhỏ nhất được bày bán mỗi ngày.
Chinatown: Từ bánh gạo $4.99 đến nỗi lo $6.99
Chuyện thật như đùa: chỉ trong vòng một tuần, một gói bánh gạo tại cửa hàng Sun Vin Grocery ở khu Chinatown, Manhattan, New York đã tăng giá từ $4.99 lên $6.99. Lý do? Đơn giản – thuế. Cụ thể là mức thuế mới 145% mà chính quyền Tổng thống Donald Trump áp lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Không còn là chuyện vĩ mô, chính sách thuế đã trực tiếp ảnh hưởng đến từng sản phẩm quen thuộc của cộng đồng người Hoa nhập cư. Từ sợi mì đậu xanh, nước tương đặc biệt cho đến các viên ngọc cẩm thạch được dùng làm trang sức, tất cả đều phải oằn mình gánh chi phí thuế.
Những người buôn bán nhỏ: “Chúng tôi chỉ muốn buôn bán, không muốn chiến tranh”
Ở một cửa hàng khác – Popular Jewelry, chuyên bán dây chuyền và mặt dây cẩm thạch được giới nghệ sĩ hip hop ưa chuộng – chủ cửa hàng Eva Sam nói không giấu nổi sự lo lắng: “Giá nguyên liệu tăng chóng mặt, chúng tôi buộc phải điều chỉnh giá sản phẩm. Nhưng nếu giá cao quá, khách cũng bỏ đi.”
Chính sự “khó đoán” trong các quyết định thuế quan khiến họ không thể lên kế hoạch lâu dài hay thậm chí là cả ngắn hạn. William Wong – con trai của bà Sam – chia sẻ: “Chúng tôi không biết tuần sau thuế sẽ tăng hay giảm, và như thế thì làm sao mà tính toán được?”
Những cửa tiệm “đứt hơi” vì giá nhập cao, tồn kho thấp
Hầu hết các tiệm trong khu Chinatown chỉ có khả năng trữ hàng trong vòng 1-2 tháng. Khi giá nhập tăng mạnh, nguồn cung cạn kiệt, họ cũng không còn lựa chọn nào khác ngoài việc… ngồi chờ.
Daniel Dellaratta, một dược sĩ làm việc ở Chinatown hơn 30 năm, chia sẻ rằng nhà thuốc Villy KX mà ông đang làm chỉ còn đủ tồn kho cho vài tuần. “Trong vòng 90 ngày tới, giá thuốc generic sẽ tăng mạnh. Điều này ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng người Hoa ở đây.”
Ở một cửa hàng ảnh như Eliz Digital, giá giấy in và hóa chất chụp hình cũng tăng chóng mặt. Bà chủ tên Kesh chia sẻ: “Chúng tôi giữ giá suốt nhiều năm rồi. Nhưng giờ thì chắc không thể cầm cự thêm được nữa.”
Cộng đồng Chinatown San Francisco: “Đừng để chiến tranh trở thành chiến tranh thật sự”
Không chỉ New York, Chinatown tại San Francisco – khu phố người Hoa lâu đời nhất ở Mỹ – cũng đang oằn mình gánh hậu quả.
Ông Edward Siu, chủ tịch Hiệp hội Thương nhân Chinatown SF, nói: “Không ai biết ngày mai sẽ thế nào. Các chủ tiệm đang lo lắng, thậm chí hoảng loạn.” Với ông Siu – người làm du lịch hơn 40 năm, những biến động như vậy là chưa từng có.
Linda Boutique – một cửa hàng bán trang sức ngọc trên phố Grant – cũng đang gặp khó khi giá hàng nhập từ Trung Quốc đột nhiên tăng gấp ba. Dù nguyên liệu là ngọc từ Myanmar, sản phẩm cuối cùng vẫn gia công tại Trung Quốc – và vì thế, vẫn dính thuế.
Người dân bắt đầu tích trữ: “Không còn muối để bán!”
Một minh chứng rõ nét của nỗi lo lắng chính là hành vi tích trữ. Mei Zhu – chủ một tiệm tạp hóa nhỏ – than thở: “Khách đến vơ hết muối, dù tôi đâu có nhập muối từ Trung Quốc!” Hộp muối rỗng cùng bìa carton trống trơn trở thành hình ảnh biểu tượng cho một Chinatown đang “cháy hàng” giữa cơn bão thương mại.
Khi buôn bán trở thành canh bạc
Từ món đồ trang sức đến hũ tương đậu, từ vỉ thuốc cho đến tờ giấy ảnh – tất cả đều là minh chứng cho một thực tế phũ phàng: cuộc chiến thương mại không chỉ diễn ra ở phòng họp các chính trị gia, mà đang hiện hữu ngay trên từng kệ hàng Chinatown.
Ông Siu nói đầy trăn trở: “Chúng tôi không muốn cuộc chiến thương mại trở thành một cuộc chiến thực sự. Chúng tôi chỉ muốn sống, làm ăn và giữ gìn văn hóa của mình.”
Kết luận: Đằng sau thuế quan là cuộc sống của hàng ngàn con người
Chính sách kinh tế, về bản chất, là để phục vụ con người. Nhưng khi những con số vượt quá tầm hiểu và kiểm soát của người dân lao động, thì hậu quả không còn là lý thuyết. Những gì đang diễn ra ở Chinatown là lời nhắc nhở mạnh mẽ: mỗi quyết định chính trị đều kéo theo một chuỗi phản ứng dây chuyền – và đôi khi, người chịu thiệt nhiều nhất lại là những người không có tiếng nói trong các bàn đàm phán.
Thế giới – 6am.vn
