Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) lại một lần nữa làm dậy sóng giới tài chính – không phải bằng một hành động sốc bất ngờ, mà bằng một tuyên bố… rất tỉnh táo từ Thống đốc Kazuo Ueda: “Chúng tôi sẽ tiếp tục tăng lãi suất – nếu, và chỉ nếu, lạm phát đi đúng hướng.”
Lạm phát có phải “đèn xanh” để tăng lãi suất?
Trong phiên điều trần trước Quốc hội vào ngày 18/4/2025, ông Ueda đã tái khẳng định: BOJ không hề vội vã nhưng cũng không chần chừ – họ sẽ tiếp tục lộ trình tăng lãi suất nếu lạm phát cơ bản thực sự tiến sát mục tiêu 2%. Đây là mức mục tiêu được BOJ theo đuổi suốt nhiều năm qua, như một cách thể hiện rằng nền kinh tế Nhật Bản đang phục hồi ổn định sau một thời gian dài vật lộn với giảm phát và tăng trưởng trì trệ.
Tuy nhiên, ông Ueda không quên gửi kèm một cảnh báo “chính trị tài chính”: mọi quyết định đều sẽ được đánh giá lại cẩn thận, đặc biệt là trong bối cảnh bất ổn kinh tế toàn cầu và những ảnh hưởng chưa lường hết từ chính sách thuế của Hoa Kỳ.
Lý do BOJ phải “đi chậm mà chắc”
Nếu bạn nghĩ BOJ có thể dễ dàng nhấn nút “tăng lãi suất” giống như ngân hàng trung ương Mỹ (Fed) thì… hãy nghĩ lại. Nhật Bản là một “trường hợp đặc biệt” với nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu, dân số già và một thị trường tiêu dùng không quá mạnh tay.
Việc tăng lãi suất có thể khiến đồng Yên mạnh lên – nghe thì hay, nhưng lại ảnh hưởng tiêu cực tới các công ty xuất khẩu vốn đang chiếm vai trò lớn trong nền kinh tế Nhật. Bên cạnh đó, người tiêu dùng Nhật vốn đã quen với mức giá ổn định suốt nhiều năm, giờ đây còn phải đối mặt với giá hàng hóa tăng và lãi suất vay cao hơn? BOJ hiểu rõ đây là một ván bài cần cân nhắc từng nước đi.
BOJ có đang “đu trend” Fed?
Một số chuyên gia nhận định rằng việc BOJ phát tín hiệu tăng lãi suất có phần nào đó là “chiến lược ngoại giao tiền tệ” – nhằm giữ thế cân bằng với các ngân hàng trung ương khác như Fed hoặc ECB, vốn đang rất quyết liệt trong việc đối phó lạm phát.
Tuy nhiên, ông Ueda nhấn mạnh: BOJ không hành động dựa trên trào lưu. “Chúng tôi sẽ không bị ảnh hưởng bởi định kiến,” ông nói, như một cách khẳng định rằng mọi quyết định đều dựa trên các số liệu kinh tế thực tế, chứ không phải vì… áp lực mạng xã hội tài chính.
Chuyện gì tiếp theo?
Giới đầu tư đang dõi theo sát sao từng tín hiệu từ BOJ, đặc biệt là cuộc họp chính sách tiền tệ tiếp theo. Nếu số liệu lạm phát sắp công bố cho thấy đà tăng ổn định, không loại trừ khả năng BOJ sẽ tiếp tục nâng lãi suất trong năm nay.
Còn nếu lạm phát “chưa chịu nghe lời” và tiếp tục biến động khó đoán, có thể Nhật Bản vẫn sẽ duy trì chính sách lãi suất thấp thêm một thời gian nữa.
Dù thế nào, một điều chắc chắn là: BOJ đã không còn ở trạng thái “ngủ đông” như trước. Họ đang thức giấc và sẵn sàng hành động – một cách thận trọng nhưng không thụ động.
Tạm kết
Trong thế giới tài chính toàn cầu đang thay đổi không ngừng, mỗi quyết định từ BOJ đều mang ý nghĩa quan trọng không chỉ với Nhật Bản, mà còn với các thị trường khu vực và quốc tế. Hãy cùng chờ xem liệu “cú xoay nhẹ” từ BOJ có đủ sức làm thay đổi cục diện chính sách tiền tệ châu Á năm 2025 hay không!
Thị trường – 6am.vn
