Giữa lúc chiến sự Nga – Ukraine tưởng như đang rơi vào vòng lặp vô tận, thì một tuyên bố bất ngờ từ Tổng thống Nga Vladimir Putin đã khiến cộng đồng quốc tế xôn xao: Nga sẵn sàng tổ chức các cuộc đàm phán hòa bình trực tiếp với Ukraine. Phát ngôn này không chỉ khiến giới quan sát chính trị giật mình mà còn mở ra một tia hy vọng mới cho tiến trình hòa giải vốn đã nhiều lần “đứt gánh giữa đường”.
Tuyên bố gây chấn động từ Moscow
Vào ngày 21/4/2025, Tổng thống Putin, trong một buổi phỏng vấn trên truyền hình nhà nước Nga, tuyên bố rằng Moscow “luôn có thái độ tích cực với các sáng kiến hòa bình” và “hy vọng chính quyền Kyiv cũng có cùng quan điểm.” Đây là lần đầu tiên kể từ những ngày đầu chiến sự, Nga đề cập công khai đến khả năng tổ chức đàm phán song phương trực tiếp với Ukraine.
Trong khi đó, phát biểu qua video buổi tối cùng ngày, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy không trả lời trực tiếp lời đề nghị của Putin, nhưng ông khẳng định: “Ukraine sẵn sàng cho bất kỳ cuộc đối thoại nào nhằm đạt được thỏa thuận ngừng tấn công vào các mục tiêu dân sự.”
Một cách nói khéo léo, nhưng rõ ràng Kyiv cũng đang để ngỏ cánh cửa đối thoại – nếu điều kiện phù hợp.
Thỏa thuận ngừng bắn: Tạm dừng rồi… lại nổ súng?
Chỉ vài ngày trước đó, Nga đã đơn phương tuyên bố lệnh ngừng bắn kéo dài 30 giờ vào dịp lễ Phục sinh. Tuy nhiên, theo đúng “truyền thống căng như dây đàn”, cả hai bên nhanh chóng cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận. Phía Ukraine cho rằng Nga tiếp tục không kích vào khu vực dân sự, trong khi Moscow lại chỉ trích Kyiv không tuân thủ các điều kiện của lệnh ngừng bắn.
Dẫu vậy, việc cả hai phía đều tuyên bố sẵn sàng cho những thỏa thuận ngừng bắn tiếp theo là một tín hiệu tích cực, dù còn nhiều hoài nghi.
Áp lực từ phương Tây và “deadline” từ Mỹ
Cả Nga và Ukraine hiện đang chịu áp lực không nhỏ từ phía Mỹ. Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã cảnh báo rằng nếu không có tiến triển đáng kể trong đàm phán, Washington có thể rút khỏi các nỗ lực hòa bình. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cũng nhấn mạnh sự “thiếu kiên nhẫn” của Mỹ trong việc kéo dài vô vọng một cuộc chiến không hồi kết.
Dẫu vậy, vào Chủ Nhật, Trump bất ngờ phát biểu lạc quan hơn khi nói rằng “hy vọng hai bên sẽ đạt được thỏa thuận trong tuần này.” Có vẻ như Nhà Trắng đang đặt nhiều niềm tin vào các cuộc đàm phán sắp tới tại London, nơi Ukraine, Mỹ và các nước châu Âu sẽ tiếp tục thảo luận về một kế hoạch ngừng bắn toàn diện.
Điều kiện của đôi bên: Hòa bình hay đầu hàng?
Tuy nhiên, rào cản lớn nhất vẫn là các điều kiện đàm phán. Nga kiên quyết yêu cầu Ukraine từ bỏ chủ quyền với các vùng đất đã bị Nga sáp nhập và cam kết trở thành quốc gia trung lập. Ukraine – dĩ nhiên – xem đây là hành động đầu hàng trá hình và hoàn toàn bác bỏ.
Tổng thống Zelenskiy từng khẳng định rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng phải đi kèm với việc “bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ và an ninh lâu dài” cho Ukraine.
Khi lời nói cần đi kèm hành động
Một điểm thú vị trong phát biểu của Zelenskiy là: “Tính chất hành động của Ukraine sẽ vẫn đối xứng: ngừng bắn sẽ được đáp lại bằng ngừng bắn, còn tấn công thì chúng tôi sẽ phòng thủ bằng cách đáp trả.”
Nói cách khác: Ukraine sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán, nhưng không bỏ qua cảnh giác. Đối thoại thì có thể, nhưng “chúng tôi vẫn giữ súng trong tay”.
Hy vọng mong manh giữa khói lửa
Liệu đây có phải là bước ngoặt thật sự trong cuộc chiến Nga – Ukraine? Hay lại chỉ là một “pha xử lý truyền thông” từ cả hai phía để lấy lòng dư luận quốc tế?
Dù thế nào, việc cả hai nhà lãnh đạo đều thể hiện sự cởi mở với đối thoại là điều hiếm hoi, và rất cần thiết lúc này. Với áp lực từ phương Tây, sự mệt mỏi của người dân hai nước, và những thiệt hại nặng nề kéo dài hơn ba năm qua – hòa bình, dù mong manh, vẫn là điều mà mọi người đang kỳ vọng.
Thế giới – 6am.vn
