Nếu ai từng nghĩ rằng Canada chỉ là “người hàng xóm trầm tính” của Hoa Kỳ thì hãy nhìn lại! Với chiến thắng đầy bất ngờ trong cuộc tổng tuyển cử ngày 29/4, Mark Carney – người từng đứng đầu hai ngân hàng trung ương G7 – không chỉ khẳng định vị trí lãnh đạo trong nước, mà còn bật tín hiệu sẵn sàng đương đầu với làn sóng bảo hộ mậu dịch của Donald Trump trên vũ đài toàn cầu.
Canada: Không Còn Là “Bình Vôi Ngoài Cửa” Trong Trò Chơi Địa Chính Trị
“Canada đã sẵn sàng đảm nhận vai trò lãnh đạo toàn cầu cùng các quốc gia có chung giá trị,” Carney tuyên bố dõng dạc vào ngày 3/4. Đúng như thế, Carney không chỉ trở thành tân Thủ tướng Canada mà còn thắp lên tia hy vọng cho những người ủng hộ chủ nghĩa đa phương, trong bối cảnh trật tự thế giới bị xáo trộn bởi chính sách “Nước Mỹ Trước Tiên” của Trump.
Chiến thắng của Carney trước phe Bảo thủ do Pierre Poilievre dẫn đầu – người thường bị ví với “Trump phiên bản Canada” – là minh chứng rõ nét cho tâm lý cử tri đang dần chối bỏ phong cách lãnh đạo kiểu “một mình một chợ”, vốn đã gây tổn hại cho quan hệ quốc tế trong thời gian qua.
Từ Kinh Tế Đến Ngoại Giao: Carney Mang Gì Đến Bàn Cờ Thế Giới?
Khác với những chính trị gia mới nổi, Mark Carney sở hữu một bộ hồ sơ “dày cộp”: từng điều hành Ngân hàng Trung ương Canada và Ngân hàng Anh, có mặt trong các hội nghị G7, G20 và là người có tiếng nói được lắng nghe trong giới tài chính toàn cầu.
Sự điềm đạm, sắc sảo và khả năng “đi dây” chính trị giúp ông tránh biến Canada thành cái gai trong mắt Trump, đồng thời xây dựng liên minh vững chắc với châu Âu, Úc và các nền dân chủ châu Á như Nhật Bản. Đây là nỗ lực không chỉ để “thoát Mỹ” trong thương mại – khi Hoa Kỳ áp thuế nặng nề lên thép, nhôm, ô tô của Canada – mà còn là hướng đi chiến lược để duy trì ảnh hưởng giữa thời đại địa chính trị bất ổn.
Một Carney Biết Mình Là Ai Trong Thế Giới Này
Tuy được ví như “người gánh team G7”, Carney không ảo tưởng về sức mạnh Canada. Theo chuyên gia Chris Hernandez-Roy, Carney khó lòng đạt được tầm vóc của Angela Merkel hay Emmanuel Macron, nhất là khi quân đội Canada vẫn thiếu hụt ngân sách và kinh tế đang gặp khó khăn. Nhưng ông lại có lợi thế khác: năm nay, Canada giữ chức chủ tịch G7 – một cơ hội không nhỏ để định hình lại vai trò nước này trong trật tự toàn cầu.
Tại Hội nghị Thượng đỉnh G7 sắp tới ở Alberta, giới quan sát kỳ vọng Carney sẽ thúc đẩy một cuộc gặp tay ba giữa Canada – Mỹ – Mexico để làm dịu căng thẳng thương mại. Nhiều người cũng mong ông tận dụng dịp này để đưa ra sáng kiến về chuỗi cung ứng, năng lượng sạch và quốc phòng chung với EU.
Trump: “Quả Bóng Phá Hoại” Hay Đòn Bẩy Cho Carney?
Ở một khía cạnh nào đó, chính Donald Trump đã vô tình giúp Carney thắng thế. Việc Trump “đe doạ thôn tính Canada” và ban hành các mức thuế trừng phạt khiến người dân nước này phản ứng bằng cách tẩy chay hàng hoá Mỹ và quay lưng với các chính trị gia thân Trump như Poilievre.
Không riêng gì Canada, cơn “dị ứng Trump” còn lan rộng tới Úc – nơi mà phe Lao Động trung tả đang nhích lên trong các cuộc thăm dò trước kỳ bầu cử ngày 3/5. Tại Anh, dù Thủ tướng Keir Starmer tỏ ra mềm mỏng hơn với Trump, giới phân tích vẫn cho rằng một lập trường cứng rắn hơn có thể cải thiện hình ảnh của ông trong mắt cử tri.
Thông Điệp Gửi Đến Các Đảng Trung Hữu: Bỏ Ngay “Vibe MAGA” Nếu Muốn Sống Sót
“Chiến thắng của Carney có thể không phải khuôn mẫu cho phe trung tả toàn cầu, nhưng lại là hồi chuông cảnh tỉnh cho phe bảo thủ: Hãy tránh xa hình bóng Trump!” – Giáo sư Richard Johnston từ Đại học British Columbia nhận xét.
Từ Hungary đến Anh, từ Úc đến Canada, làn sóng phản đối chủ nghĩa bảo hộ, chủ nghĩa dân tộc cực đoan và các chính sách “bốc đồng” kiểu Trump đang khiến các đảng trung hữu phải nhìn lại mình. Trong khi đó, những chính khách mang thông điệp hợp tác, ổn định và thực dụng – như Carney – đang dần chiếm cảm tình của cử tri toàn cầu.
Lời Kết: Carney – Thủ Tướng Canada, Nhưng Cũng Là Người “Gác Cổng” Cho Chủ Nghĩa Đa Phương
Chưa biết Carney có đủ sức xoay chuyển trật tự thế giới hay không, nhưng ít nhất, ông đang đứng đúng chỗ, vào đúng thời điểm. Khi thế giới cần một tiếng nói tỉnh táo giữa những cuộc khẩu chiến, một bàn tay chìa ra thay vì nắm chặt – thì Mark Carney chính là hiện thân cho điều đó.
Thế giới – 6am.vn
