Trong một cú ngoặt bất ngờ đến… không thể bất ngờ hơn, đồng USD – biểu tượng của sự ổn định và an toàn tài chính toàn cầu – bỗng chốc trở thành “tội đồ” trong mắt giới đầu tư quốc tế. Và tác nhân không ai khác chính là hàng loạt động thái áp thuế đầy biến động của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Từ “hầm trú ẩn tài chính” thành “ngọn lửa rủi ro”
Với danh tiếng là đồng tiền dự trữ hàng đầu thế giới, USD từ lâu đã là nơi trú ẩn an toàn cho các nhà đầu tư mỗi khi thị trường rung lắc. Nhưng chỉ trong vòng vài ngày gần đây, danh hiệu đó dường như đã bị “gỡ bỏ tạm thời”. Lý do? Một loạt động thái bất ổn và thiếu nhất quán trong chính sách thương mại của Mỹ – nổi bật là áp thuế bất ngờ lên cả đồng minh lẫn đối thủ, đặc biệt là Trung Quốc.
Thị trường trái phiếu Mỹ cũng không tránh khỏi cơn chấn động khi chứng kiến mức tăng lãi suất trái phiếu mạnh nhất kể từ năm… 1982. Các dòng vốn nước ngoài lần lượt tháo chạy, đẩy USD vào thế yếu, không khác gì bị “phế ngôi”.
Mất niềm tin, mất vị thế
Ray Attrill – trưởng bộ phận chiến lược ngoại hối tại ngân hàng National Australia Bank – nhận định rằng: “Mỹ gần như đã đánh mất phẩm chất trú ẩn tài chính chỉ trong chớp mắt”. Ông cho rằng thị trường đang “trừng phạt” Mỹ vì đã khiến hình ảnh của chính mình trở nên thiếu đáng tin cậy.
Trên thị trường tiền tệ, USD trượt giá xuống mức thấp nhất trong một thập kỷ so với đồng franc Thụy Sĩ, và cũng yếu đi rõ rệt so với euro – mức yếu nhất trong hơn ba năm. Điều này cho thấy giới đầu tư quốc tế đã không còn mặn mà với đồng bạc xanh như trước.
Khi niềm tin quốc tế lung lay
Nếu ai còn nhớ, hệ thống Bretton Woods từng đặt nền móng cho sự thống trị của USD kể từ sau Thế chiến II. Tuy nhiên, mọi thứ giờ đây có vẻ đang lung lay. Việc chính quyền Trump thay đổi chính sách “nhanh như lật bánh tráng” – từ việc áp thuế, rút lại rồi lại áp thuế mạnh hơn – đã khiến các quốc gia đối tác lẫn nhà đầu tư toàn cầu không biết đường nào mà lần.
Kết quả? Thị trường chứng khoán toàn cầu bốc hơi hàng nghìn tỷ USD. Thị trường tài chính rơi vào hỗn loạn. Và “mối tình tài chính” giữa thế giới và đồng đô la Mỹ đang đứng trước nguy cơ rạn nứt.
Rủi ro không chỉ là tạm thời
Một số chuyên gia vẫn giữ quan điểm rằng đây chỉ là “cơn cảm lạnh tài chính” ngắn hạn. Khi cơn bão thuế quan qua đi, USD sẽ có cơ hội hồi phục. Nhưng dù có phục hồi, vết nứt trong lòng tin của nhà đầu tư toàn cầu đối với đồng USD thì… không dễ lành lại.
Điều này cực kỳ quan trọng bởi Mỹ hiện đang dựa vào nguồn vốn quốc tế như một “huyết mạch”. Tính đến cuối năm 2024, các nhà đầu tư nước ngoài đang nắm giữ hơn 33 nghìn tỷ USD tài sản tài chính của Mỹ. Nếu USD không còn là nơi đáng tin cậy, Mỹ có thể sẽ phải trả giá đắt hơn để duy trì nền kinh tế của mình.
Chris Wood – trưởng bộ phận chiến lược cổ phiếu toàn cầu tại Jefferies – nhận xét: “Chính quyền Trump dường như đang nhắm đến việc tái cấu trúc hệ thống tài chính toàn cầu, nhưng lại quên mất rằng Mỹ đang lệ thuộc cực kỳ lớn vào dòng vốn ngoại”.
Lời kết: Khi đồng USD không còn là “siêu anh hùng”
Bài học ở đây không chỉ là về chính sách thuế. Mà là về cách mà sự thiếu ổn định trong đường lối lãnh đạo có thể khiến cả một biểu tượng tài chính toàn cầu lao dốc. USD có thể hồi phục, nhưng vết thương về niềm tin thì không dễ gì xóa nhòa.
Trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động, nhà đầu tư sẽ phải cân nhắc lại đâu mới là “chốn an toàn thật sự” – và có thể, lần đầu tiên trong nhiều thập kỷ, câu trả lời không còn là: “đồng đô la Mỹ”.
Thị trường – 6am.vn
