Chứng khoán Mỹ những ngày gần đây không khác gì một chiếc tàu lượn siêu tốc – tăng giảm bất ngờ, khiến nhà đầu tư tim đập chân run và… muốn gọi ngay cho Fed cầu cứu. Giữa lúc thị trường “quá mỏi”, câu hỏi được đặt ra là: Nếu mọi thứ đi chệch hướng, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có tung chiêu gì để ổn định tình hình không? Câu trả lời là: có thể, nhưng họ sẽ không vội vàng ra tay.
Fed đang nghĩ gì trong cơn bão chính sách?
Giữa làn sóng bất ổn do Tổng thống Donald Trump tái nhiệm và tung liên tiếp những chính sách “một đằng một nẻo”, thị trường tài chính đã có những pha biến động khiến không ít người liên tưởng đến thời kỳ đầu đại dịch COVID-19. Không chỉ là biến động do lãi suất hay tăng trưởng, thị trường còn đang chịu thêm áp lực từ những phát ngôn có phần… kịch tính, như việc Tổng thống công khai cân nhắc sa thải Chủ tịch Fed – Jerome Powell.
Tuy nhiên, ông Powell vẫn tỏ ra điềm tĩnh như một người giữ thăng bằng trên dây, khi tuyên bố rằng thị trường “vẫn đang hoạt động một cách có trật tự”, và rằng Fed không cần thiết phải can thiệp vào lúc này.
“Hộp công cụ” của Fed: Không phải đồ chơi nhưng cực kỳ xịn
Giống như Batman có utility belt, Fed cũng có “hộp công cụ” (toolkit) được chuẩn bị sẵn sàng để tung chiêu khi thị trường thật sự cần. Trong đó đáng chú ý nhất là:
Standing Repo Facility (SRF) – một công cụ cho phép các tổ chức tài chính “gửi đồ” là trái phiếu kho bạc và nhận lại tiền mặt nhanh chóng, giúp duy trì thanh khoản thị trường.
Discount Window – cánh cửa “vay nóng” khẩn cấp cho các ngân hàng gặp khó khăn.
Chương trình mua lại nợ chính phủ (Treasury buyback) – hiện đã được kích hoạt lại ở mức độ vừa phải và sẵn sàng tăng tốc nếu thanh khoản cạn kiệt.
Và nếu “tình hình quá căng thẳng”? Fed có thể dừng việc thu hẹp bảng cân đối kế toán – hay nói đơn giản là ngừng hút tiền về và bắt đầu bơm tiền ra.
Mua trái phiếu trở lại? Có thể, nhưng sẽ là giải pháp cuối cùng
Một số chuyên gia như Jeremy Stein – cựu thành viên Hội đồng Thống đốc Fed, hiện là giáo sư tại Harvard – cho rằng nếu mọi biện pháp khác không đủ sức cứu vãn, Fed có thể phải làm điều từng rất hiệu quả trong quá khứ: mua lại trái phiếu quy mô lớn.
Nhưng khoan! Hành động này không đơn giản là ổn định thị trường. Nó còn dễ bị hiểu nhầm là Fed đang nới lỏng chính sách tiền tệ, điều cực kỳ nhạy cảm trong bối cảnh lạm phát vẫn “cao hơn nhà mong muốn”.
Giải pháp được đưa ra là Fed có thể học theo Ngân hàng Trung ương Anh: thiết lập một cơ chế mua tài sản tạm thời, rõ ràng mục tiêu là ổn định chứ không phải kích thích kinh tế.
Fed sẽ không “repo” mãi được đâu!
Steven Kelly từ Đại học Yale nói thẳng: nếu tình hình xấu đi, Fed không thể chỉ dùng các gói repo để giải quyết. Đôi khi, cách đơn giản như “mua thẳng tay” mới là điều cần làm để đặt đáy cho thị trường.
Tuy nhiên, trước khi tung ra “chiêu cuối”, các công cụ như SRF hay Discount Window sẽ được dùng như những chiếc phao cứu sinh tạm thời – vừa hiệu quả, vừa ít gây nhiễu tâm lý nhà đầu tư.
Tạm kết: Fed không hấp tấp, nhưng luôn sẵn sàng
Mặc dù Jerome Powell khẳng định Fed sẽ không nhảy vào cứu thị trường chỉ vì chứng khoán đỏ lửa, nhưng đằng sau sự điềm đạm đó là cả một hệ thống công cụ được chuẩn bị kỹ càng.
Trong thời buổi “chính sách lộn xộn như spaghetti”, biết rằng Fed có thể bật chế độ cứu hộ bất cứ lúc nào – dù là repo, buyback hay hủy bỏ QT – cũng đủ để các nhà đầu tư ngủ yên hơn một chút. Nhưng hãy nhớ: Fed không phải thánh thần, mà là người cầm lái trong một con tàu đang gặp sóng lớn.
Kinh doanh – 6am.vn
