Ticino, canton nằm ở biên giới Thụy Sĩ với Ý, nổi bật với sự kết hợp tuyệt vời giữa ẩm thực Địa Trung Hải và ẩm thực núi non. Những món ăn đặc trưng tại đây bao gồm các loại thịt nguội, bánh panettone ngọt ngào và rượu hoa, tất cả đều nằm trong bối cảnh hùng vĩ của dãy Alps.
Với vị trí bên bờ hồ Maggiore, kiến trúc tại thị trấn Ascona mang đậm phong cách Địa Trung Hải. Từ những ngôi nhà đầy màu sắc đến các hoạt động trên mặt hồ, Ascona thực sự là một điểm đến thú vị cho du khách yêu thích ẩm thực và thiên nhiên.
Khi bước chân vào ga Lugano, thành phố lớn nhất của Ticino, tôi được hướng dẫn viên Anna Bezzola đón tiếp và đưa đến cửa hàng Gabbani để khám phá ẩm thực địa phương. Tại đây, những chiếc xúc xích lớn được treo lủng lẳng từ trần nhà, và các lọ nấm porcini được xếp chồng lên nhau. Bánh panettone hoa quả gợi nhớ đến Milan, chỉ cách đó hơn một giờ đi tàu.
Khám Phá Hương Vị Đặc Trưng
Khi lang thang quanh Gabbani, hương thơm của những sản phẩm đặc sản Ticino khiến tôi không thể cưỡng lại. Phô mai bán cứng từ vùng núi được sản xuất tại các trang trại hẻo lánh với công thức được bảo quản kỹ lưỡng. Những miếng phô mai cứng với lớp vỏ thô ráp bên ngoài khi được cắt ra lại hé lộ phần ruột mềm, béo ngậy. Anna cho biết, hương vị của các loại phô mai này được hình thành từ những cánh đồng nơi chúng được sản xuất. Cows ăn cỏ khác nhau sẽ tạo ra những loại phô mai với hương vị khác nhau. “Môi trường là tất cả,” cô giải thích. “Đôi khi bạn có thể cảm nhận được hương vị của chuồng trại.”
Đi sâu vào lòng Ticino, chúng tôi di chuyển về phía bắc vào thung lũng Vallemaggia. Tại đây, cảnh quan đồi núi dốc đứng với những đỉnh núi phủ đầy tuyết và những thác nước đổ xuống qua rừng hạt dẻ. Giữa cảnh sắc thiên nhiên đó, những hang động Ticinese xuất hiện như một biểu tượng cho ẩm thực vùng cao.
Hang Động Ticinese
Hang động Ticinese là không gian tự nhiên được sử dụng để bảo quản thực phẩm như thịt, phô mai và rượu, là một di sản của thời đại trước khi có tủ lạnh điện. Bạn có thể tìm thấy những hang động này trên khắp Ticino — từ bên ngoài, chúng có thể giống như những ngôi nhà của người Hobbit với những cánh cửa nhỏ và những mảnh gạch. Những hang động này giữ ấm vào mùa đông và mát vào mùa hè, đặc biệt là vào mùa hè khi những chiếc khóa được mở và các món ăn được đưa ra ngoài để thưởng thức dưới ánh nắng mặt trời.
“Hang động là nơi mọi người tụ tập,” Anna giải thích khi chúng tôi khám phá một nhóm hang động tại làng Cevio. “Nơi đây kết nối ẩm thực với địa chất.”
Khám Phá Mật Ong Và Rượu Vùng Cao
Tiếp theo, tôi đến thăm Gabriele Bianchi ở làng Arogno, nơi anh thu hoạch mật ong đầu mùa. Gabriele chia sẻ rằng anh có cách riêng để tránh bị ong đốt: “Bạn cần giả vờ như một phi hành gia,” anh nói, di chuyển chậm rãi qua đám ong. Mật ong từ những tổ ong của Gabriele có hương vị thơm ngon và ngọt ngào, gợi nhớ đến hoa phong lữ.
Nông trại của Gabriele, Azienda Agricola Bianchi, không chỉ là nơi sản xuất mật ong mà còn là một mô hình cho sự bền vững. Anh áp dụng các phương pháp canh tác kết hợp truyền thống, như nuôi ong trong các cánh đồng hoa dại và trồng cây ô liu, nhằm bảo tồn đa dạng sinh học.
Ngồi dưới ô pergola trong ánh nắng chiều, chúng tôi thưởng thức rượu vang từ giống nho johanniter và solaris, những loại nho phổ biến ở Thụy Sĩ. Bữa tiệc này không chỉ là ẩm thực mà còn là sự kết nối giữa thiên nhiên và con người.
Phục Hưng Truyền Thống Ẩm Thực
Chỉ vài thế hệ trước, các vùng đồi của Ticino rất nhộn nhịp. Trong suốt thế kỷ 19 và 20, nhiều cộng đồng miền núi đã rời bỏ quê hương để tìm kiếm cơ hội mới ở Pháp hay Mỹ, khiến cho số lượng dân cư giảm đáng kể. Một trong số đó là Ilario Garbani, người đã phục hồi một truyền thống ẩm thực cổ xưa, nhằm khôi phục lại vận mệnh cho làng quê.
Ilario đã phục hồi một nhà máy nước ở Vergeletto để sản xuất farina bóna, một loại bột ngọt từng rất phổ biến. Đây là loại bột được làm từ ngô nướng và đã trở thành nguyên liệu cho nhiều món ăn địa phương, từ bia thủ công đến kem và mì.
“Đó không chỉ là về thức ăn,” Ilario nói. “Mà còn về quá khứ: trải nghiệm những hương vị giống như tổ tiên của chúng ta.”
Khi nhìn những bông farina bóna bay lên từ máy xay, tôi cảm nhận được sự kết nối giữa các thế hệ và lịch sử. Ngay sau đó, một túi farina bóna cùng với phô mai Alpine và một chai rượu Ticinese đã được đưa vào hành lý của tôi, sẵn sàng cho hành trình trở về.
Địa Điểm Ăn Uống Tại Ticino:
- La Tinèra: Nằm trong khu phố cổ của Lugano, La Tinèra phục vụ các món ăn truyền thống Ticinese trong một không gian mộc mạc. Các món chính đầy đặn và bổ dưỡng, đặc biệt là xúc xích Luganega ăn kèm với risotto.
- La Fontana Ristorante: Tọa lạc trên một đỉnh đồi với tầm nhìn ra Locarno, nhà hàng này nổi tiếng với các món ăn sáng tạo, bao gồm raviolini với phô mai Vallemaggia.
- Ristorante Fiorentina: Nằm ở các ngõ hẹp của Locarno, Ristorante Fiorentina có thực đơn sáng tạo với các món ăn hấp dẫn như bruschetta polenta giòn với ragout rau.
- Grotto San Michele: Tọa lạc trong các lâu đài cổ của Bellinzona, grotto này có sân hiên nắng với tầm nhìn ra các vườn nho và dãy núi Alps, phục vụ các món ăn địa phương đặc sắc.
Khám phá ẩm thực Ticino không chỉ là một hành trình thưởng thức mà còn là một cách để hiểu rõ hơn về văn hóa và lịch sử của vùng đất này.
Theo National Geographic
