Kể từ khi Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Hoa Kỳ, câu hỏi lớn nhất đặt ra là: Liệu ông có thực sự “giải quyết xong” chiến tranh Nga – Ukraine trong vòng 24 giờ như đã hứa không? Mới đây, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã khiến giới ngoại giao quốc tế “toát mồ hôi hột” với một tuyên bố khá đanh thép và hạn chế thời gian: nếu không thấy tiến triển rõ ràng trong vài ngày tới, Mỹ sẽ rút khỏi nỗ lực hòa đàm.
Những Lời Cảnh Báo Từ Paris – Thời Gian Không Còn Nhiều
Phát biểu tại Paris sau cuộc gặp với các nhà lãnh đạo châu Âu và Ukraine, ông Rubio nói thẳng:
“Chúng tôi không thể tiếp tục dàn trải những nỗ lực này hàng tuần, hàng tháng. Nếu trong vài ngày tới không có dấu hiệu khả quan nào cho thấy một thỏa thuận có thể đạt được, thì Tổng thống có thể sẽ tuyên bố: Chúng ta dừng lại ở đây.“
Một tuyên bố nghe như tối hậu thư, nhưng không phải là không có cơ sở. Theo nguồn tin từ các nhà ngoại giao châu Âu, Nhà Trắng đang ngày càng mất kiên nhẫn với thái độ “bất hợp tác” từ phía Nga.
Nga, Mỹ Và Những Cuộc Nói Chuyện Khó Khăn
Phản ứng từ phía Nga có phần mềm mỏng hơn. Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết: “Đã có một số tiến triển” và “Moscow vẫn sẵn sàng đối thoại”, tuy nhiên khẳng định mọi giải pháp hòa bình phải đi đôi với việc “bảo vệ lợi ích của Nga”.
Vấn đề là: lợi ích của Nga bao gồm kiểm soát toàn bộ 4 vùng lãnh thổ Ukraine mà họ đã chiếm đóng, ép Ukraine từ bỏ tham vọng gia nhập NATO, và… thu nhỏ quân đội Ukraine. Bạn hiểu đúng rồi đấy – Ukraine gọi những điều kiện đó là “đầu hàng không điều kiện”.
Một Bàn Cờ Đầy Rối Rắm Và Những Giao Kèo Chồng Chéo
Giữa lúc chiến sự vẫn leo thang, trong đó có vụ tấn công tên lửa gần đây khiến 35 người thiệt mạng ở Sumy (Ukraine), Tổng thống Trump vẫn đang tìm cách “dàn xếp nhanh gọn”. Ông kỳ vọng sẽ ký được một thỏa thuận về khoáng sản với Kyiv vào tuần sau – sau khi một nỗ lực tương tự hồi tháng 2 thất bại vì xung đột trong cuộc gặp giữa ông và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tại Nhà Trắng.
Các cuộc đàm phán tại Paris hôm thứ Năm được đánh giá là “mang tính xây dựng và tích cực” – theo văn phòng của ông Zelenskiy. Ông Rubio tiết lộ rằng khung hòa bình của Mỹ được phía châu Âu đón nhận “một cách tích cực”. Nhưng tại sao chưa đầy 24 giờ sau đó, ông lại phát biểu như thể… chuẩn bị rút lui?
Câu trả lời nằm ở sự sốt ruột của chính quyền Trump: một danh sách các vấn đề địa chính trị đang chờ được giải quyết, từ Iran, Bắc Triều Tiên cho đến vấn đề Đài Loan. “Nếu Ukraine không sớm ổn định, chúng tôi không thể mãi ngồi một chỗ,” Rubio chia sẻ.
Nếu Mỹ Bỏ Cuộc – Ai Sẽ Là Người Thay Thế?
Câu trả lời ngắn gọn: không ai cả. Mỹ là nước duy nhất có đủ sức ép đối với cả Nga lẫn Ukraine – từ viện trợ quân sự cho Kyiv đến các đòn trừng phạt tài chính nhằm vào Moscow. Nếu Washington rút lui, nhiều khả năng nỗ lực hòa giải sẽ… trôi vào quên lãng.
Các biện pháp trừng phạt từ châu Âu – vốn không nằm dưới quyền kiểm soát của Mỹ – cũng là một rào cản. Rubio cho rằng châu Âu sẽ đóng vai trò trung tâm trong bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào, bởi nếu họ không dỡ bỏ cấm vận, thì Nga khó lòng ngồi vào bàn đàm phán một cách nghiêm túc.
“Chúng Ta Cần Biết Có Làm Được Hay Không – Trong Vài Ngày Tới”
Kết lại, ông Rubio nhấn mạnh:
“Chẳng ai nói điều này có thể hoàn thành trong 12 tiếng. Nhưng ít nhất chúng tôi cần biết: Liệu khoảng cách có thể thu hẹp hay không. Nếu không thể, thì tốt hơn hết là dừng lại và chuyển sang hướng khác.”
Vậy là tương lai của tiến trình hòa bình Ukraine – Nga giờ đây không chỉ nằm ở Moscow hay Kyiv, mà còn phụ thuộc rất lớn vào… lịch trình và độ kiên nhẫn của Nhà Trắng.
Liệu “trong vài ngày tới” có phải là những giờ phút định mệnh của hòa bình Đông Âu? Hãy cùng theo dõi!
Thế giới – 6am.vn
