Cuộc chiến hiện đại không còn chỉ xoay quanh xe tăng, pháo binh hay máy bay chiến đấu. Thay vào đó, máy bay không người lái (UAV) đang trở thành nhân tố định hình chiến trường. Theo Đại tá Vadym Sukharevskyi, chỉ huy Lực lượng Hệ thống Không người lái của Ukraine, các quốc gia NATO chưa sẵn sàng đối mặt với sự bùng nổ của UAV trong chiến tranh hiện đại.
NATO Đang Tụt Hậu Trong Chiến Tranh UAV?
Ba năm sau khi xung đột giữa Nga và Ukraine nổ ra, UAV đã phát triển với tốc độ chóng mặt, trở thành một phần không thể thiếu trong các chiến dịch quân sự. Cả hai bên đều đầu tư mạnh vào UAV để giành lợi thế công nghệ.
Tuy nhiên, theo Đại tá Sukharevskyi, các quân đội NATO vẫn chưa có sự chuẩn bị đầy đủ để chống lại làn sóng UAV đang thay đổi chiến tranh. Ông nhấn mạnh:
“Tôi thấy và nghe rằng không một quân đội NATO nào thực sự sẵn sàng đối phó với các cuộc tấn công bằng UAV.”
Bài Toán Kinh Tế: UAV Chi Phí Thấp – Tác Động Lớn
Một trong những thách thức lớn mà NATO phải đối mặt là chi phí phòng thủ UAV quá cao so với chi phí triển khai UAV.
Ví dụ, một UAV cảm tử Shahed của Nga có giá chỉ vài chục nghìn USD, trong khi một tên lửa đánh chặn hoặc hệ thống phòng không có thể tiêu tốn hàng triệu USD. Nếu NATO tiếp tục dựa vào chiến lược phòng thủ truyền thống, họ có thể nhanh chóng rơi vào thế bị động về tài chính và quân sự.
Ukraine Đang Dẫn Đầu Cuộc Cách Mạng UAV
Trước tình hình UAV đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trên chiến trường, Ukraine đã chủ động phát triển những giải pháp sáng tạo để duy trì lợi thế trước Nga:
🔹 Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để điều khiển UAV hiệu quả hơn.
🔹 Sử dụng UAV mặt đất để vận chuyển vũ khí và hậu cần, giảm rủi ro cho binh sĩ.
🔹 Thử nghiệm vũ khí laser để bắn hạ UAV đối phương.
Đặc biệt, Ukraine đã thử nghiệm thành công hệ thống laser bắn hạ UAV cánh cố định, mở ra khả năng triển khai hệ thống phòng thủ UAV chi phí thấp nhưng hiệu quả cao.
Sự Bùng Nổ Số Lượng UAV
Số lượng UAV được sản xuất ngày càng tăng mạnh, minh chứng cho tầm quan trọng của loại vũ khí này trong chiến tranh hiện đại.
- Năm 2024, Ukraine sản xuất 2,2 triệu UAV FPV nhỏ và 100.000 UAV tầm xa.
- Nga đặt mục tiêu sản xuất 1,4 triệu UAV FPV trong cùng năm.
Theo Đại tá Sukharevskyi, hiện nay hơn 60% mục tiêu trên chiến trường Ukraine bị phá hủy nhờ UAV. Đây là minh chứng rõ ràng nhất cho sự thay đổi trong chiến thuật tác chiến.
Chiến Trường Đang Biến Đổi
Nga đang sử dụng chiến thuật tấn công bằng UAV theo bầy đàn, kết hợp UAV cảm tử Shahed với các UAV rẻ tiền hơn nhằm tiêu hao hệ thống phòng không của Ukraine.
Trong khi đó, Ukraine đang triển khai các giải pháp như:
✔️ Sử dụng xe bán tải gắn súng máy để bắn hạ UAV.
✔️ Triển khai UAV đánh chặn FPV để tiêu diệt UAV đối phương.
✔️ Tích hợp hệ thống gây nhiễu điện tử để cắt đứt liên lạc UAV của Nga.
Một bước tiến quan trọng khác của Ukraine là phát triển UAV “mothership” – loại UAV có thể mang theo 2 UAV FPV khác, bay đến mục tiêu cách 70 km trước khi thả UAV con để tấn công.
Tương Lai Của Chiến Tranh: UAV Tự Động & AI
Trên chiến trường, cả hai bên đang triển khai chiến tranh điện tử nhằm gây nhiễu tín hiệu UAV. Điều này dẫn đến sự phát triển của UAV tự động sử dụng AI để dẫn đường mà không cần liên kết trực tiếp với con người.
Tuy nhiên, Ukraine vẫn tuân thủ nguyên tắc rằng quyết định tấn công cuối cùng vẫn do con người thực hiện, không phải AI.
Thách Thức: Nhu Cầu Đạn Dược Cho UAV
Dù Ukraine đang có lợi thế trong cuộc chiến UAV, nhưng vẫn gặp khó khăn trong việc cung cấp đủ đạn dược cho các đơn vị UAV tấn công. Một số đơn vị đã phải tự sản xuất đạn, với một lữ đoàn có thể chế tạo 6.000 – 10.000 đơn vị vũ khí UAV mỗi tháng.
Kết Luận: UAV Đang Thay Đổi Cục Diện Chiến Tranh
Nếu không có UAV, Ukraine có thể sẽ gặp bất lợi nghiêm trọng hơn nhiều so với hiện tại. Những chiếc UAV không chỉ giúp quân đội Ukraine cầm cự trước Nga mà còn tạo ra thế trận phản công hiệu quả, bất chấp sự chênh lệch về lực lượng.
Câu hỏi đặt ra là: Liệu NATO có thể thích nghi nhanh chóng với chiến tranh UAV trước khi quá muộn?
Thế giới – 6am.vn
