Istanbul đang chứng kiến một cột mốc lịch sử khi các nhà đàm phán Nga và Ukraine chính thức ngồi lại với nhau sau hơn ba năm đối đầu căng thẳng. Liệu cuộc gặp này có thắp lên hy vọng chấm dứt cuộc xung đột đẫm máu nhất châu Âu kể từ Thế chiến thứ hai?
Cuộc gặp gỡ hiếm hoi giữa tâm bão chiến sự
Ngày 16/5/2025, tại Cung điện Dolmabahce tráng lệ bên bờ Bosphorus ở Istanbul, các đại diện của Nga và Ukraine đã bước vào cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên kể từ tháng 3/2022. Cuộc gặp gỡ được tổ chức dưới sự bảo trợ ngoại giao của Thổ Nhĩ Kỳ, với sự có mặt của Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Hakan Fidan và các phái đoàn cấp trung từ cả hai bên.
Đây không chỉ là một sự kiện mang tính biểu tượng mà còn là tín hiệu cho thấy một tia hy vọng nhỏ nhoi về khả năng hạ nhiệt cuộc chiến đã kéo dài hơn ba năm, gây thiệt hại nặng nề cả về người và của, và đẩy hàng triệu người dân vào cảnh ly tán.
Mỹ gây sức ép, nhưng “đột phá” vẫn là điều xa xỉ?
Tổng thống Mỹ Donald Trump – người vừa kết thúc chuyến công du Trung Đông – đã thúc đẩy mạnh mẽ việc tổ chức cuộc đàm phán này. Ông cũng tuyên bố sẽ sắp xếp gặp trực tiếp Tổng thống Nga Vladimir Putin “ngay khi có thể”. Tuy nhiên, việc Putin chỉ cử phái đoàn cấp trung tới Istanbul, thay vì xuất hiện trực tiếp như lời mời của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, đã khiến kỳ vọng về một đột phá lớn giảm mạnh.
Thượng nghị sĩ Marco Rubio – hiện giữ vai trò Ngoại trưởng Mỹ – thẳng thắn thừa nhận khả năng đạt được kết quả rõ ràng là khá thấp, dù ông vẫn “hy vọng bản thân đã sai”.
Lập trường từ hai chiến tuyến: Một bên muốn hòa bình, một bên muốn… tính toán?
Phía Ukraine đưa ra yêu cầu khá cụ thể: ngừng bắn ngay trong 30 ngày, trả lại những đứa trẻ bị bắt cóc và tiến hành trao đổi toàn bộ tù binh chiến tranh. Đây là những điều kiện mang tính nhân đạo rõ rệt, hướng tới việc xây dựng lại lòng tin giữa hai quốc gia từng là “anh em Xô Viết”.
Ngược lại, phía Nga lại tỏ ra cẩn trọng hơn. Moscow khẳng định sẵn sàng đàm phán hòa bình, nhưng cũng bày tỏ lo ngại Ukraine sẽ lợi dụng khoảng thời gian đình chiến để tái tổ chức lực lượng, nhận thêm viện trợ vũ khí từ phương Tây và chuẩn bị cho các đợt phản công mới.
Chặng đường hòa bình còn… dài hơn hành trình từ Moscow đến Istanbul
Dù cuộc gặp lần này không đạt được bước tiến mang tính đột phá, việc cả hai bên vẫn chịu ngồi lại với nhau đã là một dấu hiệu tích cực. Trong bối cảnh Nga tuyên bố đã chiếm thêm một ngôi làng ở miền Đông Ukraine ngay trước giờ đàm phán, còn các thành phố như Dnipro vẫn tiếp tục hứng chịu hỏa tiễn, thì tiếng nói của hòa bình vẫn chưa đủ lớn để át tiếng bom.
Tuy nhiên, lịch sử cho thấy: hòa bình không bao giờ đến trong một sớm một chiều. Đôi khi, chỉ cần một cái bắt tay, một cái gật đầu, hay thậm chí một ánh mắt thiện chí – cũng đủ để làm chất xúc tác cho những chuyển biến sau này.
Kết luận: Hy vọng vẫn chưa tắt, nhưng cần nhiều hơn là lời nói
Cuộc đàm phán tại Thổ Nhĩ Kỳ là minh chứng cho nỗ lực không ngừng nghỉ của cộng đồng quốc tế trong việc tìm kiếm giải pháp cho một trong những cuộc xung đột lớn nhất thế kỷ 21. Dẫu rằng sự hoài nghi vẫn còn hiện hữu, nhưng trong chiến tranh, đôi khi chỉ một tia sáng le lói thôi cũng đủ để dẫn đường cho hàng triệu người đang sống trong bóng tối.
Liệu cuộc gặp mặt này có thể trở thành viên gạch đầu tiên để xây dựng lại cây cầu hòa bình giữa Nga và Ukraine? Hay nó sẽ chỉ là một chương nhỏ bé trong cuốn sách dày đặc những thất vọng ngoại giao?
Chỉ thời gian – và thiện chí chính trị – mới có thể trả lời được.
Thế giới – 6am.vn
