Tổ chức Đảng Công nhân Kurdistan (PKK) vừa tuyên bố ngừng bắn ngay lập tức vào ngày 2/3/2025 sau lời kêu gọi từ thủ lĩnh bị giam giữ, Abdullah Ocalan. Động thái này có thể mở ra một chương mới trong cuộc xung đột kéo dài 40 năm giữa PKK và chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, liệu đây có phải là một bước tiến thực sự hướng tới hòa bình hay chỉ là một nước đi chiến lược?
Lệnh Ngừng Bắn & Ý Nghĩa Khu Vực
Theo thông tin từ Firat News Agency, PKK đã cam kết chấm dứt mọi hành động thù địch, trừ khi bị tấn công trước. Đây là lần đầu tiên nhóm này tuyên bố ngừng bắn kể từ khi tiến trình hòa bình trước đó (2013-2015) sụp đổ, dẫn đến xung đột gia tăng.
Việc PKK chấp nhận đề xuất giải giáp của Ocalan có thể tạo ra những thay đổi quan trọng trong khu vực. Căng thẳng tại miền đông nam Thổ Nhĩ Kỳ – nơi chịu thiệt hại nặng nề vì giao tranh – có thể giảm bớt. Đồng thời, động thái này cũng tác động đến tình hình tại miền bắc Iraq và Syria, nơi lực lượng người Kurd có ảnh hưởng lớn.
Ảnh Hưởng Đối Với Chính Trị Nội Bộ Thổ Nhĩ Kỳ
Tổng thống Tayyip Erdogan, người đang tìm cách củng cố quyền lực trước cuộc bầu cử sắp tới, có thể tận dụng tình hình để gia tăng uy tín chính trị. Nếu tiến trình hòa bình thành công, đây sẽ là một thành tựu lớn giúp ông duy trì ảnh hưởng sau năm 2028 – thời điểm nhiệm kỳ hiện tại của ông kết thúc.
Tuy nhiên, Erdogan cũng đưa ra cảnh báo rõ ràng trong một sự kiện ở Istanbul rằng nếu quá trình giải giáp bị trì hoãn hoặc PKK có dấu hiệu “lách luật”, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục các chiến dịch quân sự. Điều này cho thấy Ankara vẫn giữ lập trường cứng rắn đối với PKK và các nhóm liên quan.
Những Đòi Hỏi Của PKK & Khả Năng Đàm Phán
Mặc dù tuyên bố đồng ý với lời kêu gọi của Ocalan, PKK cũng đưa ra điều kiện để tiến trình này có thể thực sự diễn ra. Cụ thể, nhóm này yêu cầu nhà lãnh đạo của họ – Abdullah Ocalan – được hưởng “tự do thể chất” và có điều kiện thuận lợi để lãnh đạo quá trình giải giáp.
Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ hiện tại chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy họ sẽ nhượng bộ yêu cầu này. Bộ trưởng Tư pháp Yilmaz Tunc khẳng định không có kế hoạch ân xá, quản thúc tại gia hay các hình thức nới lỏng khác đối với Ocalan. Điều này đặt ra câu hỏi: Liệu PKK có thực sự từ bỏ vũ khí nếu yêu cầu của họ không được đáp ứng?
Thế Cờ Địa Chính Trị: Mỹ, EU & Các Nước Láng Giềng
Lệnh ngừng bắn của PKK không chỉ có tác động đến Thổ Nhĩ Kỳ mà còn ảnh hưởng đến các bên liên quan trong khu vực.
- Mỹ & EU: Washington và Brussels đã lên tiếng hoan nghênh quyết định này, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tìm kiếm một giải pháp chính trị lâu dài.
- Iraq & Iran: Hai nước láng giềng của Thổ Nhĩ Kỳ cũng bày tỏ sự ủng hộ, hy vọng rằng việc PKK ngừng hoạt động quân sự sẽ giúp ổn định tình hình biên giới.
- Syria: Chính quyền mới ở Damascus có thể tận dụng tình hình để gia tăng kiểm soát tại miền bắc Syria – nơi có sự hiện diện của lực lượng người Kurd. Tuy nhiên, Lực lượng Dân chủ Syria (SDF), đồng minh của Mỹ tại khu vực, tuyên bố rằng lệnh ngừng bắn này không áp dụng với họ.
Hòa Bình Thực Sự Hay Chỉ Là Một Chiến Lược Ngắn Hạn?
Lịch sử đã chứng minh rằng các cuộc ngừng bắn trước đây giữa PKK và Thổ Nhĩ Kỳ thường không kéo dài. Việc không có một thỏa thuận rõ ràng, cộng với những yêu cầu mà cả hai bên đều khó có thể chấp nhận, có thể khiến tiến trình này nhanh chóng đổ vỡ.
Dù vậy, nếu các bên thực sự nghiêm túc trong việc tìm kiếm hòa bình, đây có thể là cơ hội hiếm hoi để chấm dứt một cuộc xung đột đã kéo dài suốt bốn thập kỷ, khiến hơn 40.000 người thiệt mạng.
Thế giới – 6am.vn
