Không dừng lại ở các rào cản thương mại cao nhất thế kỷ, Tổng thống Donald Trump đang khiến giới tài chính quốc tế phải… “đổ mồ hôi hột”. Khi bài ngửa thuế quan chưa đủ thuyết phục các đối tác thương mại, ông Trump được cho là đang nhắm tới một “chiêu cuối” mới: tài chính – vũ khí mềm mà sắc bén chẳng kém gì bom nguyên tử chính sách.
Khi đồng USD là vua, ai dám trái ý?
Với vị thế là trung tâm tài chính thế giới và sở hữu đồng tiền dự trữ toàn cầu – đồng USD, nước Mỹ có trong tay nhiều “đòn gió” đủ để khiến các quốc gia khác phải xem lại từng con số trong báo cáo ngân sách.
Giới chuyên gia không loại trừ khả năng Trump sẽ sử dụng chính hệ thống tài chính làm công cụ gây sức ép. Từ việc kiểm soát dòng USD, thắt chặt cung ứng thanh khoản cho ngân hàng trung ương các nước, đến “rút phích” các hệ thống thanh toán như Visa, Mastercard – mọi đòn bẩy đều đã sẵn sàng.
Nghe có vẻ viễn tưởng? Nhưng không đâu. Nga đã “lĩnh đủ” khi Visa và Mastercard rút lui sau cuộc xung đột Ukraine. Nếu châu Âu hay Nhật Bản lọt vào danh sách “không ngoan ngoãn”, ai dám chắc kịch bản đó không tái diễn?
Mar-a-Lago Accord – kỳ vọng hay ảo tưởng?
Một đề xuất từng được nhắc đến là “Mar-a-Lago Accord” – nỗ lực tái hiện hiệp định Plaza 1985 nhưng lần này… tại resort riêng của Trump. Kế hoạch này nhằm ép các ngân hàng trung ương nước ngoài tăng giá đồng tiền của họ để làm yếu đồng USD, từ đó giảm thâm hụt thương mại Mỹ.
Tuy nhiên, kinh tế không phải phim Hollywood. Châu Âu đang lúng túng vì suy thoái, Nhật vẫn chưa hết ám ảnh về 25 năm giảm phát, còn Trung Quốc thì cần một đồng Nhân dân tệ yếu để kích thích nền kinh tế. Nói cách khác, không ai sẵn sàng nhảy múa trong vũ điệu kinh tế của ông Trump.
Khi “swap lines” trở thành con tin
Một trong những “vũ khí hạt nhân tài chính” tiềm năng là hệ thống swap lines – kênh cung cấp USD cho ngân hàng trung ương nước ngoài. Trong thời kỳ khủng hoảng, đây là phao cứu sinh giúp giữ dòng tiền quốc tế chảy trơn tru.
Dù Fed (Cục Dự trữ Liên bang Mỹ) kiểm soát hoàn toàn swap lines, việc Trump thay đổi nhân sự cấp cao trong các cơ quan giám sát tài chính đã khiến nhiều người đặt dấu hỏi: Liệu ông có tìm cách “nắn” Fed cho vừa ý mình không?
Visa, Mastercard – “nút tắt” thương mại điện tử
Bạn tưởng chỉ có chiến tranh mạng mới làm tê liệt hệ thống? Nhầm rồi! Chỉ cần Visa và Mastercard “off game”, hàng trăm triệu người châu Âu sẽ phải quay lại với… tiền mặt và sổ ghi nợ. Các ứng dụng như Apple Pay, Google Pay – vốn là sân chơi của các ông lớn Mỹ – cũng có thể bị cuốn vào vòng xoáy địa chính trị.
Châu Âu có thể phản ứng ra sao? Một số phương án đang được cân nhắc như phát hành đồng Euro kỹ thuật số hoặc hạn chế hoạt động của các ngân hàng Mỹ tại EU. Nhưng nói thì dễ, làm mới khó. Wall Street vẫn là “ông trùm”, và bất kỳ bước đi nóng vội nào cũng có thể khiến ngân hàng châu Âu lãnh đạn ngược.
Trò chơi quyền lực: Ai sẽ xuống nước trước?
Trong khi Trump tiếp tục thử giới hạn của quyền lực tài chính Mỹ, các đồng minh (và cả đối thủ) đang đứng giữa hai lằn ranh: cam chịu hay phản kháng?
Liệu chính sách của Trump có thực sự giúp Mỹ giảm thâm hụt thương mại? Hay nó sẽ trở thành con dao hai lưỡi, chém cả vào vị thế đồng USD?
Một điều chắc chắn: trò chơi địa chính trị tài chính đã sang trang mới – nơi mà ví tiền và hệ thống thanh toán cũng có thể biến thành súng ống.
Tài chính – 6am.vn
