Trong một bài phát biểu gây chú ý tại Hội nghị Đầu tư Mỹ – Ả Rập Xê Út diễn ra ở thủ đô Riyadh ngày 13/5/2025, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã không ngần ngại chỉ đích danh Iran là “lực lượng hủy diệt nhất tại Trung Đông”. Phát biểu mang đậm sắc thái cứng rắn này đánh dấu một lần nữa ông Trump thể hiện lập trường mạnh mẽ về chính sách đối ngoại, đặc biệt là với một quốc gia luôn được xem là điểm nóng địa chính trị của khu vực.
Một “cành ô liu” đi kèm cảnh báo
Ông Trump không chỉ dừng lại ở lời cáo buộc Iran gây ra sự bất ổn toàn khu vực Trung Đông mà còn đưa ra một thông điệp hai chiều: hoặc Iran từ bỏ “sự hỗn loạn và khủng bố”, hoặc Hoa Kỳ sẽ tiếp tục siết chặt trừng phạt và “gây áp lực tối đa”.
“Chúng tôi sẵn sàng đàm phán một thỏa thuận mới với Iran,” ông Trump tuyên bố, “nhưng nếu giới lãnh đạo Iran từ chối cành ô liu này, thì họ sẽ phải đối mặt với sức ép khủng khiếp chưa từng có.”
Tuyên bố của ông Trump được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị tại khu vực Vùng Vịnh vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, đặc biệt sau hàng loạt sự kiện có liên quan đến hoạt động hạt nhân của Iran. Trong khi đó, phía Tehran nhiều lần phủ nhận cáo buộc mình là tác nhân chính gây mất ổn định khu vực.
Tuyên bố “đường ai nấy đi” nếu Iran không thay đổi
Một điểm đáng chú ý là ông Trump không loại trừ khả năng đàm phán với Iran, song ông nhấn mạnh rằng cánh cửa đàm phán này sẽ không mở mãi mãi. Đây được coi là một đòn cân não ngoại giao: vừa tạo áp lực, vừa để ngỏ một con đường hòa giải.
Phát biểu tại hội nghị, ông cũng không quên đề cao “tầm nhìn xây dựng” của Saudi Arabia, cho rằng đây là mô hình phát triển tích cực đối lập hoàn toàn với “sự sụp đổ và đau khổ” mà ông cho rằng Iran đang gây ra.
Vũ khí hạt nhân: Lằn ranh đỏ của Mỹ
Câu nói “Iran sẽ không bao giờ có vũ khí hạt nhân” từ ông Trump như một lần nữa khẳng định điều được xem là “lằn ranh đỏ” trong chính sách đối ngoại Mỹ. Mặc dù Iran luôn tuyên bố chương trình hạt nhân của họ phục vụ mục đích hòa bình, song Washington cùng nhiều đồng minh vẫn lo ngại sâu sắc về nguy cơ chạy đua vũ trang trong khu vực nếu Tehran nắm giữ công nghệ hạt nhân.
Trong bối cảnh Hoa Kỳ từng rút khỏi thỏa thuận hạt nhân JCPOA dưới thời ông Trump trước đây và tình hình vẫn chưa có dấu hiệu tiến triển lớn, tuyên bố lần này một lần nữa khẳng định chiến lược “áp lực tối đa” sẽ tiếp tục được duy trì nếu Iran không thay đổi đường lối.
Tạm kết: Một ván cờ ngoại giao gay cấn
Tuyên bố của ông Donald Trump tại Riyadh không chỉ đơn thuần là một bài phát biểu ngoại giao thông thường. Nó giống như một lời tuyên chiến bằng ngôn từ, đồng thời cũng là một nước cờ mở ra khả năng thỏa thuận nếu Iran lựa chọn thay đổi.
Giữa bối cảnh địa chính trị đang căng thẳng và thế giới ngày càng quan tâm đến an ninh khu vực Trung Đông, lời khẳng định mạnh mẽ của Tổng thống Trump một lần nữa nhấn mạnh rằng, cuộc chơi hạt nhân không chỉ là chuyện của vũ khí, mà còn là ván cờ chính trị phức tạp với nhiều lớp lang và hệ lụy sâu rộng.
Thế giới – 6am.vn
